برای تکمیل سیستم برق‌کشی ساختمان‌ها از مدل‌های مختلف سیم و کابل استفاده می‌شود. هر یک از سیم‌های برق ساختمان دارای ولتاژ، اندازه سطح مقطع و حتی نوع هادی متفاوتی هستند. بنابراین برای خرید سیم برق ساختمان ابتدا باید مشخصات سیم مورد نظر خود را مشخص کنید. سیم‌های برق ساختمان یکی از مهم‌ترین تجهیزات سیستم برق‌کشی محسوب می‌شوند. بدون وجود سیم برق؛ امکان انتقال جریان الکتریسیته وجود ندارد. در ادامه مطلب به بررسی جزئیات بیشتری از انواع سیم برق ساختمان می‌پردازیم.

از کدام سیم و کابل ها برای برق کشی خانه استفاده می شود؟

از انواع سیم و کابل برای انتقال جریان برق استفاده می‌شود، ولی همه سیم و کابل‌های برق برای ساختمان‌های مسکونی قابل استفاده نیستند. برای تکمیل سیستم برق‌کشی یک خانه باید از سیم و کابل با ولتاژ پایین استفاده شود. البته همه سیم‌های برق با ولتاژ پایین هم برای سیستم برق‌کشی خانه‌ها مناسب نیستند.

سیم برق ساختمان باید از نظر ولتاژ، نوع هادی، اندازه سطح مقطع، نوع عایق و کاربرد با سیستم برق‌کشی یک خانه مسکونی تناسب داشته باشد. هادی اغلب سیم‌های برق ساختمان از مس و برخی از آن‌ها نیز از آلومینیوم تولید می‌شوند. سیم‌های مسی رسانایی بهتری داشته و انعطاف‌پذیری بیشتری دارند. انواع سیم برق ساختمان شامل موارد زیر هستند:

1_ سیم افشان

کاربردی‌ترین نوع سیم و کابل برای برقکشی ساختمان؛ سیم افشان است. هادی سیم افشان از چندین رشته نازک و در هم تنیده تولید می‌شود. جنس هادی اکثر سیم‌های افشان؛ مسی است. به همین علت انعطاف‌پذیری بالایی دارند. با این حال چند مدل سیم افشان آلومینیومی هم تولید می‌شوند‌. انواع سیم برق افشان در ولتاژ، اندازه سطح مقطع و تعداد رشته متفاوت در دسترس هستند. ولتاژ اسمی سیم‌های افشان از 300 تا 500 ولت است. از انواع سیم افشان برای انجام کارهایی استفاده می‌شود که انعطاف‌پذیری سیم اهمیت بسیار زیادی دارد.

2_ کابل افشان

از کابل هم مانند انواع سیم برای انتقال جریان برق استفاده می‌شود. هر یک از کابل‌های برق از دو یا چند رشته سیم تولید می‌شوند. امروزه علاوه بر سیم افشان، کابل افشان هم در دسترس است. بر خلاف سیم افشان که برای انتقال جریان برق بین کلید و پریزها و تجهیزات با ولتاژ پایین کاربرد دارند، از انواع کابل افشان برای انتقال جریان برق اصلی؛ قبل از تقسیم شدن بین وسایل و تجهیزات مختلف استفاده می‌شود. 

3_ سیم نایلون

حتما تا به حال سیم‌های برق سفید رنگی را دیده‌اید که به صورت دوتایی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. این مدل از تجهیزات انتقال دهنده جریان برق؛ سیم نایلون نامیده می‌شوند. سیم‌های نایلون در ولتاژ، اندازه سطح مقطع و حتی رنگ روکش متنوع در دسترس هستند. البته تولید سیم نایلون با روکش سفید رایج‌تر است. همه رشته‌های هادی سیم نایلون از جنس مس هستند. به همین علت بسیار انعطاف‌پذیر بوده و به راحتی خم می‌شوند. از انواع سیم نایلون برای تکمیل سیستم برق‌کشی وسایل برقی، تامین روشنایی و برق‌کشی روکار استفاده می‌شود. 

4_ سیم مفتول

بر خلاف سیم افشان که هادی آن از چند رشته نازک مسی و در هم تنیده تولید می‌شود، سیم مفتول دارای هادی غیر افشان است. هادی سیم مفتول فقط از یک رشته تولید می‌شود و ساختاری خشک دارد. انعطاف‌پذیری بسیار کم سیم مفتول هم باعث متمایز شدن کاربردهای آن شده است. از انواع سیم مفتول برای نصب ثابت استفاده می‌شود. از جمله مهم‌ترین زمینه‌های استفاده از سیم مفتول می‌توانیم به مدار فرمان و تابلو برق اشاره کنیم. ولتاژ اسمی سیم مفتول نیز از ۴۰۰ تا ۷۰۰ ولت متغیر است. 

سایز سیم برق ساختمان

در نظر گرفتن سایز سیم برق ساختمان یکی از مهم‌ترین نکات در خرید سیم برق است. چنانچه سایز سیم برق ساختمان به درستی انتخاب نشود؛ سیستم برق‌کشی دچار اختلال شده و خطرات جدی شکل می‌گیرند. سایز مناسب سیم برق ساختمان با در نظر گرفتن طول سیم، میزان افت ولتاژ، شرایط محیط و مقدار جریان بار تعیین می‌شود. از جمله رایج‌ترین سایزهای سیم برق ساختمان می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

0.25 میلی متر 

0.5 میلی متر

0.75 میلی متر

1 میلی متر 

1.5 میلی متر 

2.5 میلی متر 

4 میلی متر 

6 میلی متر 

10 میلی متر 

16 میلی متر 

25 میلی متر 

35 میلی متر

50 میلی متر

بنابراین برای سیم‌کشی هر یک از بخش‌های مختلف ساختمان؛ سیم برق با سایز مناسب تولید می‌شود. معمولا از سیم‌های برق با سایز نامبرده در ادامه مطلب برای برق‌کشی قسمت‌های مختلف ساختمان استفاده خواهد شد:

سیم 2.5 برای مدار کولر گازی و پریزهای برق

سیم 1.5 برای مدار کولر آبی و روشنایی و لوسترها

سیم 1.5 برای سیستم‌های اعلام حریق

علاوه بر سایز سیم برق ساختمان، باید آمپر و تعداد فاز سیم مناسب را نیز به درستی انتخاب کنید. برای هر یک از بخش‌های مختلف ساختمان از سیم‌های با مشخصات زیر استفاده می‌شود:

3 رشته سیم 6 برای کنتور تکفاز 32 آمپر

3 رشته سیم 10 برای کنتور تک فاز 50 آمپر

5 رشته سیم 4 برای کنتور سه فاز 15 آمپر

5 رشته سیم 4 برای کنتور سه فاز 25 آمپر

5 رشته سیم 6 برای کنتور سه فاز 32 آمپر

5 رشته سیم 16 برای کنتور سه فاز 50 آمپر

انتخاب درست سیم برق ساختمان یکی از مهم‌ترین اقدامات برای انجام سیم‌کشی برق محیط محسوب می‌شود.

استاندارد رنگ سیم برق در خانه

برای تولید انواع سیم برق علاوه بر رعایت استانداردهای سایزبندی، باید قوانین رنگ‌بندی سیم هم رعایت شوند. هر یک از رنگ‌های روکش سیم برق؛ نشان دهنده یک مفهوم هستند. به این ترتیب تمام تکنسین‌های فنی می‌دانند برای انجام چه کاری از چه نوع سیم برقی استفاده کنند. بر اساس استانداردهای رنگ‌بندی سیم برق؛ هر یک از سیم‌های فاز، نول و ارت دارای روکشی با رنگ‌های زیر هستند:

سیم ارت: ترکیب رنگ زرد و سبز

سیم نول: رنگ آبی 

سیم فاز R: رنگ قرمز

سیم فاز S: رنگ زرد

سیم فاز T: رنگ سیاه

رعایت استاندارد رنگ‌بندی سیم برق علاوه بر آسان‌تر شدن انجام سیم‌کشی ساختمان، به افزایش ایمنی هم کمک می‌کند.