رپورتاژ آگهی رپورتاژ خبری رپرتاژ خبری / خدمات 22 دی 1399 - 11 January 2021
یکی از اصلی‌ترین نقاط ضعف خودروسازی داخلی ایران کیفیت خودرو است. کیفیت خودرو را در واقع می‌توان پاشنه آشیل این صنعت دانست. زیرا با گذشت دهه‌‌ها از آغاز خودروسازی در ایران هنوز هم خریداران از کیفیت خودروهای تولید داخل راضی نبوده و حتی در بسیاری از موارد ترجیح می‌دهند خودروهای قدیمی‌تر را سوار شوند. زیرا معتقدند که قطعات به کار رفته در این خودروها باکیفیت‌‌تر است. در این مقاله از همراه مکانیک قصد داریم علت ناراضی بودن کاربران را از خودروهای تولید داخل بررسی کنیم. همراه مکانیک یکی از معتبر‌ترین استـارتاپ‌‌های فعال در زمینه خدمات مربوط به خودرو است و خدمات مختلفی از جمله خرید و فروش خودرو در کوتاه‌ترین زمان، کارشناسی خودرو و تخمین قیمت روز خودرو را به کاربران خود ارائه می‌دهد.
نظر خودروسازان درباره کیفیت خودروهای داخلی چیست؟
آقای میر حسینی مدیر تضمین کیفیت تامین معاونت کیفیت گروه صنعتی ایران خودرو در مصاحبه خود با ایسنا اظهار داشته است که خودروهای داخلی هر چند از نظر کیفی در سطح خوب و خیلی خوب قرار دارند، اما انتظارات مشتری را برآورده نمی‌کنند. به عقیده میرحسینی کیفیت یک خودرو علاوه بر کیفیت قطعات در گرو کیفیت هندلینگ، امکانات و ظاهر خودرو نیز هست. از سوی دیگر کیفیت جاده و شیوه رانندگی نیز می‌تواند در کیفیت خودرو تاثیرگذار باشد. بنابراین لزوما نمی‌توان خودرویی را که در تصادفات جاده‌ای نقش زیادی داشته، بی کیفیت دانست.
به نظر خودرو سازان چرا خودرو باکیفیت خارجی تولید نمی‌شود؟
به گزارش ایسنا و طبق مصاحبه مسئولان ایران خودرو با این خبرگزاری، خودروسازان یکی از اصلی‌ترین عوامل کم بودن کیفیت خودروهای داخلی را دخالت دولت در این مسئله می‌دانند. به عبارت بهتر مسئولان خودروسازی کشور معتقد هستند که دولت باید نقش حاکمیتی را پذیرفته و نقش شرکتی را به خودروسازان بسپارد. به عبارت بهتر اگر در زمان بروز مشکل خودروسازان ناچار به پاسخگویی به مجلس باشند، در نتیجه تلاش آن‌ها برای بالا بردن کیفیت بیشتر خواهد شد. پس گره کار تولید خودروهای نه چندان باکیفیت داخلی به دست دولت باز می‌شود. دولت باید مسئولیت پاسخگویی را به خودروسازان بسپارد و خود نیز در کنار مجلس نقش حاکمیتی و نظارتی را بر عهده بگیرد.
حال پرسش اصلی اینجا است که آیا تنها دلیل تولید نشدن خودروی داخلی باکیفیت دخالت دولت است؟ یعنی تنها با حذف دولت از چرخه عملیاتی و ورود آن به چرخه نظارتی مشکل برطرف خواهد شد؟ پاسخ این سوال بی شک خیر است. عوامل دیگری نیز در پایین آمدن کیفیت خودروهای داخلی و در نتیجه نارضایتی مشتریان ایفای نقش می‌کنند که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
ورود چینی‌ها به عرصه خودروسازی ایران مقدمه‌ای بر کاهش کیفیت خودروهای داخلی
یکی از پرطرفدارترین خودروهای تولید داخل از زمان آغاز تولید تا امروز، پیکان بوده است. پیکان به دلیل کیفیتی که داشت توانست سهم زیادی از بازارهای داخلی را به خود اختصاص داده و پا به پای رقبای قدرتمند آلمانی و آمریکایی حرکت کند. اما در سال 84 و با توقف تولید پیکان یک خلا بسیار بزرگ در بازار داخلی به وجود آمد. خودروسازان که نمی‌خواستند این بازار پررونق را به هیچ وجه از دست بدهند، تصمیم گرفتند که خودروهای خوش بر و روی چینی را وارد بازار کنند.
هر چند در آن زمان محصولات چینی به عنوان نمادی از محصولات بی کیفیت شناخته می‌شدند، اما خودروهای چینی علاوه بر ظاهر پر نقش و نگار خود یک ویژگی مهم داشتند که می‌توانست مخاطبان را راضی به خرید کند. و آن هم فهرست بلندبالایی از امکانات رفاهی بود. گیربکس اتوماتیک و شیشه‌های برقی در کنار سیستم‌های تهویه خودکار و سیستم صوتی پیشرفته می‌توانست به خوبی تمامی عیوب خودروهای چینی را بپوشاند.
به همین دلیل سیل گسترده‌ای ازخریداران ایرانی بدون توجه به مسئله امنیت و کیفیت خودروها، به سمت خودروهای چینی سرازیر شدند. خودروسازان که شاهد این استقبال کم نظیر بودند رفته رفته همکاری خود را با شرکت‌های چینی کلید زدند. به این ترتیب خودروهای تولید داخل میزبان قطعات چینی شدند و جنبه اقتصادی همکاری با شرکت‌های چینی، اهمیت کیفیت را به طور کلی کنار زد. با این کار خودورسازان داخلی یک روند تولیدی را برای خود ترسیم کرده و تا امروز هیچ تلاشی برای تغییر آن نکرده‌اند. به همین دلیل شاهد این موضوع هستیم که با وجود اینکه خودروهای چینی در صحنه رقابت‌های بین المللی حضور دارند، هیچ نامی از خودروهای ایرانی وجود ندارد.
محدودیت‌های درونی و بیرونی
صنعت خودروسازی در ایران ثابت کرده است که اگر شرایط به خوبی فراهم باشد می‌تواند خودرویی باکیفیت تحویل بازار دهد که حتی با وجود رقبای قدرتمند باز هم حرفی برای گفتن داشته باشد. به عبارت بهتر اگر خودروسازان بتوانند به راحتی با متخصصان خارجی از شرکت‌های مطرح خودروسازی در جهان تبادل اطلاعات کنند، بدون شک کیفیت خودرو داخلی نیز ارتقا پیدا خواهد کرد.
یکی از بزرگ‌ترین مشکلات که بر سر راه رسیدن به مقصد تولید خودرو داخلی باکیفیت وجود دارد، مشکلات اقتصادی است. بخشی از این مشکلات ناشی از تحریم‌هایی است که از سوی سایر کشورها بر صنعت خودروسازی در ایران اعمال شده است. این تحریم‌ها علاوه بر اینکه امکان برقراری ارتباط با مهندسان خارجی و استفاده از فناوری‌های روز را غیرممکن کرده‌اند، باعث شده‌اند که دسترسی به قطعات باکیفیت نیز کار دشواری باشد.
اثر تحریم‌ها به ویژه در دو سال اخیر به خوبی قابل مشاهده است. در جایی که دیگر خبری از همکاری خودروسازان مطرحی همچون پژو و رنو با ایران نیست، کاهش کیفی خودروهای داخلی اتفاق چندان دور از ذهنی نخواهد بود. بنابراین خودروسازان ناچار خواهند بود که تنها با تکیه بر دانسته‌ها و آموخته‌های خود در طی چند سال حضور شرکت‌های خودروسازی در ایران، چرخ صنعت خودروسازی را بچرخانند.
از سوی دیگر مشکلات داخلی نیز نفس خودروسازان را بریده است. علت این امر کمبود نقدینگی در این بازار است. تولید خودروی باکیفیت با استفاده از توان علمی و فنی داخلی کاری غیرممکن نیست. اما این کار نیازمند یک سرمایه گذاری عظیم است که بتواند جانی دوباره به این صنعت بخشیده و با پیوند علم و فناوری نوین در کالبد صنعت خودروسازی ایران، روحی تازه بدمد.
